Twoje prawa pracownicze

To ważne, aby znać i pilnować swoich praw pracowniczych. Na tej stronie możesz zapoznać się z najważniejszymi prawami pracowniczymi oraz warunkami pracy. Islandzki ruch robotniczy walczył o nie przez długie dziesieciolecia, i dlatego konieczne jest abyśmy wspólnie je chronili.

Na tej stronie

Jeśli masz jakieś wątpliwości lub pytania dotyczące Twoich praw pracowniczych, powinieneś skontaktować się ze swoimi związkami zawodowymi.

Płace i inne warunki zatrudnienia

Zgodnie z islandzkim prawem, płace oraz inne warunki zatrunienia są negocjowane pomiędzy związkami zawodowymi a pracodawcami. W ich wyniku ustalane są minimalne prawa dla wszystkich pracowników. Istotnym jest aby wiedzieć, który układ zbiorowy odnosi się do Twojej pracy, aby móc uzyskać informacje dotyczące wysokości Twojego wynagrodzenia, praw pracowniczych oraz obowiązków wynikających ze stosunku pracy, niezbędnym jest określenie w pierwszej kolejności ktory układ zbiorowy odnosi się do wykonywanej przez Ciebie pracy. Większośc układów zbiorowych dostępnych jest na stronach związków zawodowych.

Warto mieć na uwadze, że warunki zatrudnienia oraz wysokość wynagrodzenia, które negocjujesz ze swoim pracodawca nie mogą byc niższe niż te, które określają zapisy w układach zbiorowych. Zawsze jednak masz prawo wynegocjować lepsze warunki pracy niż te, które zapisane są w układzie zbiorowym.

Powinienieś być poinformowany o wysokości wynagrodzenia oraz innych warunkach zatrudnienia zanim podejmiesz pracę. Ich negocjowanie jest dużo trudniejsze po rozpoczęciu pracy.

Okres próbny jest zawsze płatny.

Pracownicy obcego pochodzenia mają prawo do wynagrodzenia za pracę zgodnie ze swoim wykształceniem i doświadczeniem. Ich kwalifikacje muszą być jednak oficjalnie uznane w Islandii.

Sprawdź swój odcinek wypłaty

Zawsze sprawdzaj swój odcinek wypłaty, czy Twoje wynagrodznei sie zgadza

WIĘCEJ INFORMACJI

Odpoczynek i urlop

Odpoczynek dobowy i tygodniowy

Pracownicy mają prawo do 11-godzinnego nieprzerwanego odpoczynku od pracy w cyklu dobowym oraz do przynajmniej jednego wolnego dnia od pracy w cyklu tygodniowym. Okoliczności mogą uprawniać do krótszego odpoczynku.

Przerwy obiadowe i kawowe

Organizacja przerw obiadowych i kawowych różni się pomiędzy miejscami pracy. Na posiłek przeznacza się zazwyczaj 30-60 minut. Powinieneś też uzyskać przerwę na kawę. Przyjmuje się, że masz prawo do 5 minut za każdą godzinę pracy. Pamiętaj, że masz prawo do przerw obiadowych i kawowych.

Urlop

Na prawo urlopowe składaja sie 2 prawa: prawo do urlopu oraz do płatności za czas urlopu. Wszyscy pracownicy mają prawo do urlopu w okresie letnim.

Płatnośc za urlop jest wyliczana z miesięcznego wynagrodzenia i wynosi zasadniczo 10,17 % jego wysokości. Płatność za okres urlopowy może być realizowana w trojaki sposób:

1. Pracownik uzyskuje swoje regularne wynagrodzenie za okres urlopowy
2. środki urlopowe są gromadzone na osobnym koncie bankowym
3. środki urlopowe są wypłacane wraz z miesięcznym wynagrodzeniem (powiększając jego wysokośc o 10,17%)

Pamiętaj, że po zakończeniu stosunku pracy masz prawo do ekwiwalentu urlopowego za wszystkie niewykorzystane dni urlopowe.

Premia grudniowa i dodatek urlopowy

Premia grudniowa jest wypłacana w grudniu. Masz do niej prawo (proporcjonalne do ilości przepracowanych miesięcy w roku oraz proporcjonalnie do etatu), gdy jesteś zatrudniony w pierwszym tygodniu grudnia lub gdy pracowałeś nieprzerwanie u jednego pracodawcy przez przynajmniej 12 tygodni.

Dodatek urlopowy ( isl. orlofsuppbót) jest wypłacany w czerwcu. Masz do niego prawo, jeśli byłeś zatrudniony na przełomie kwietnia/ maja lub jeśli byłeś zatrudniony u tego samego pracodawcy nieprzerwanie przez 12 tygodni przed okresem wakacyjnym.

Premia grudniowa powinna zostać wypłacona na koniec okresu zatrudnienia

Umowa o prace (isl. ráðningarsamningur)

Powinieneś poprosić pracodawcę o pisemną umowę o pracę od samego początku.

Na umowie o pracę powinny znaleźć się poniższe informacje:

• Imię i nazwisko pracownika oraz dane pracodawcy
• miejsce zatrudnienia
• krótki opis stanowiska pracy
• pierwszy dzień zatrudnienia
• czas zatrudnienia, gdy umowa dotyczy zatrudnienia na czas określony
• okres wypowiedzenia
• wysokość stawki miesięcznej lub godzinowej
• długość dnia pracy
• nazwa funduszu emerytalnego
• informacje o układzie zbiorowym, który obejmuje dane stanowisko pracy

Pamietaj, aby pisemnie negocjować warunki zatrudnienia zarówno na samym początku zatrudnienia, jak i w trakcie, w przypadku wprowadzenia do nich zmian.

Umowy o pracę na czas określony i nieokreślony

Umowy o pracę moga być tymczasowe, np od 1.czerwca do 1.września lub bezterminowe, czyli takie, które nie określają ostatniego dnia zatrudnienia.

Jesli umowa o pracę nie wskazuje, że jest na czas określony, wówczas uznaje sie ją za bezterminową ( na czas nieokreślony). W takich umowach pracodawcę i pracownika obowiązuje okres wypowiedzenia określony szczegółowo w Twoim układzie zbiorowym.

Osoby samozatrudnione, tj. Podwykonawcy i zatrudnieni na umowę kontraktową same odprowadzają swoje swoje podatki i ubezpieczenia.

Umowa kontraktowa

Niektórzy pracodawcy zachęcaja pracowników do podpisania umów kontraktowych. Jeśli twój pracodawca zachęca Cię do podpisania takiej umowy- przemyśl dobrze jej konsekwencje, zanim zdecydujesz się na jej podpisanie.

Jeśli jesteś zatrudniony na umowę kontraktową oznacza to, że w zasadzie prowadzisz mały biznes. W związku z tym nie cieszysz się podobnymi uprawnieniami i ochroną na rynku pracy, co zwyczajny pracownik.

Jeśli pracujesz na kontrakcie, w zasadzie prowadzisz mały biznes.

Osoba zatrudniona na umowie kontraktowej nie posiada prawa do:

• płatnego urlopu
• wypowiedzenia
• świadczeń chorobowych czy powypadkowych

Osoby zakontraktowane mają również obowiązek samodzielnie odprowadzać podatki oraz ubezpieczenia.

Praca nierejestrowana (Praca na czarno)

Zdarza się, że pracodawcy oferują zatudnienie nierejestrowane (czasem zwane również pracą na czarno). Taki układ oznacza zawyczaj niższe wynagrodzenie, niż regulowane układami zbiorowymi, w zamian za niedeklarowanie przychodów do urzędu skarbowego. Nierejestrowana praca jest nielegalna i ani nie przynosi pracownikom korzyści ani też nie zapewnia im ochrony prawnej.

Ważne jest zawarcie pisemnej umowy najmu z właścicielem.

Wynajem od pracodawcy

Ważne jest zawarcie pisemnej umowy najmu z właścicielem mieszkania/lokalu. Jeśli wynajmujesz pokój lub mieszkanie od swojego pracodawcy, powienieś zawsze otrzymać osobną umowę najmu niezależną od umowy o pracę. Bez względu na to, czy wciąż jesteś zatrudniony u pracodawcy czy nie, posiadasz niezależne prawa jako wynajmujący. Zawsze masz prawo do okresu wypowiedzenia umowy najmu lokalu i są to zazwyczaj 3 miesiące w przypadku pokoju i do 6 miesięcy w przypadku mieszkania.

WIĘCEJ INFORMACJI

Zastępowanie pracownika wolotariuszem w regularnej pracy jest naruszniem Islandzkiego Prawa Pracy i praw pracowniczych.

Wolontariat

Zastępowanie pracownika wolotariuszem w regularnej pracy jest naruszniem Islandzkiego Prawa Pracy i praw pracowniczych. Praca wolontaryjna w Islandii jest dopuszczalna wyłącznie w przypadku organizacji non profit charytatywnych, kulturalnych oraz humanitarnych. Umowy o pracę, ktre przewidują mniej korzystne warunki zatrudnienia, niż te przewidziane w układach zbiorowych są nieważne.

WIĘCEJ INFORMACJI

Zakończenie stosunku pracy

Jeśli chcesz odejść z pracy, lub pracodawca chce Cię zwolnić obowiązuje Was obowiązek dokonania tego drogą formalną z uwzględnieniem okresu wypowiedzenia. Długość okresu wypowiedzenia określają szczegółowo układy zbiorowe.

Jesli chcesz odejśc z pracy, musisz o tym zawiadomić pracodawcę na piśmie. Okres wypowiedzenia zazwyczaj zaczyna się pierwszego dnia następnego miesiąca. Masz obowiązek wykonywania pracy przez cały okres wypowiedzenia i zachowujesz w jego trakcie wszystkie prawa pracownicze.

Pracodawca może zdecydować o tym, że pracownik nie musi stawiać się więcej w pracy w trakcie okresu wypowiedzenia. Pracodawcy mają do tego prawo ale wciąż mają obowiązek wypłacania pracownikowi wynagrodzenia za cały okres wypowiedzenia. Inne przychody w trakcie trwania okresu wypowiedzenia mogą zostać potrącone z wynagrodzenia.

Pamiętaj o tym, aby uzyskać od pracodawcy pisemne potwierdzenie, jeśli ten nie będzie chciał abyś przychodził do pracy w trakcie okresu wypowiedzenia.

Jeśli zostałeś zwolniony z pracy i nie znalazłeś nowej, powinieneś zarejestrować się jako bezrobotny w Urzędzie pracy (Vinnumálastofnun), aby nabyć prawo do zasiłku dla osób bezrobotnych.

Islandzkie Prawo Pracy

Aby dowiedzieć się więcej o prawach pracowniczych zajrzyj na naszą stronę o Islandzkim Prawie Pracy (w j. ang).

WIĘCEJ INFORMACJI